Het is nog heerlijk weer buiten overdag, maar ’s avonds wordt het fris. En als de warmte vluchtig wordt dan weet je als Roemeen: Straks wordt het herfst. Roemenen klagen graag, dus je hoort ze vanaf half augustus al verzuchten dat de zomer straks is afgelopen. Nu worden we hier vaak verwend met lange nazomers, waarbij je overdag in t-shirt kunt buiten zitten. En meestal valt dan begin december pas de eerste sneeuw – maar zover zijn we nog niet.

Mijn schoonouders zijn op vakantie, dus wij zitten in Măgura zonder de ‘oorspronkelijke bewoners’. Dan bekijk je een plek ineens met andere ogen, als een foto die je goed kent, maar waaruit ineens een paar personages zijn verdwenen. Vanmorgen werd ik begroet door de oude hond, stram en met rimmetiek – deze hond heeft al een aantal bewoners van dit huis zien overlijden.  De huizen zelf en de spullen, hoewel er steeds wordt aangeschaft en geconstrueerd, hebben een soort deklaag van eeuwigheid, van onveranderlijkheid.

Zo is het tot nu toe ook gegaan met het Roemeense dorp. Voor Roemenen is het een bekend literair thema, dat het platteland een soort bestendige configuratie heeft die onder de radar van de verwoestende tijd blijft. Net als in ons Friesland de oudste terpen ouder zijn dan de nederzetting Amsterdam, zo zijn ook in Roemenië de dorpen precies als toen de huidige miljoenenstad Boekarest ook zo’n dorp was.

Sinds de val van het communisme is het afgelopen met de eeuwigheid. In Transsylvanië hebben veel etnische Duitsers hun boeltje gepakt en zijn naar Duitsland vertrokken. Hele dorpen staan leeg en worden naar men zegt nu bevolkt door zigeuners. Rondom Boekarest, in de provincie Ilfov, zijn overal in de dorpen nieuwbouwwijken verschenen van forenzen. Hier en daar staat een kapitale villa van een nieuwe rijke.

Maar de grootste verandering is de enorme uittocht van jonge mensen. Tijdens het communisme heeft er al een soort gedwongen urbanisatie plaatsgevonden, omdat er voor de fabrieken arbeiders nodig waren. Maar sinds de jaren negentig zijn er miljoenen jonge Roemenen naar het buitenland vertrokken, en anders naar Boekarest, op zoek naar werk. Er zijn overal in Roemenië dorpen en stadjes die alleen ’s zomers tot leven komen, wanneer alle emigranten op vakantie zijn in hun oude woonplaats.

Als je de schaalgrootte van de geschiedenis iets terugschroeft, zijn de dorpen natuurlijk niet eeuwig. In feite is het nog maar een paar eeuwen geleden sinds de Magyaren Transsylvanië binnenstroomden, of sinds de Daciërs werden verslagen door keizer Traianus.

En daar zit ik dan, met herfstgedachten, als een echte Roemeen. Maar kijk: in deze traditionele huisjes op ons stuk land, waar traditioneel ecogeboerd wordt met traditionele middelen, hebben we wèl breedbandinternet, modern sanitair en twee grote steden op twee uur rijden. Dus uiteindelijk moet het best mogelijk zijn om het goede van het platteland te behouden en toch de moderne tijd te omarmen.