Wat te doen eind juli? Naar een vuilnisbelt met zigeuners! Op uitnodiging van een groep doortastende Hollandse families reed ik door de bergen naar Cluj in noordwest Roemenië.

Die doortastende Hollandse families gingen daar lassen, zagen en verven aan een tweetal gigantische bouwketen. De gigantische bouwketen waren het onderkomen voor een evangeliserende Hollandse stichting. De evangeliserende Hollandse stichting had het goed voor met de zigeuners die daar naast een vuilnisbelt wonen.

Naast een vuilnisbelt wonen, ik zie u de wenkbrauwen optrekken. Lang verhaal: Werkloos en zonder opleiding, lange tijd genegeerd door de overheid, wonen daar al tientallen jaren tientallen families Roma (vroeger veel meer). Zij proberen een boterham te verdienen met recycling en het hergebruiken van gevonden spullen. En dan is het handig om net naast de bron te wonen. In krotjes.

Ik hoorde dat deze families aan de ene kant geen ander bestaan kennen en last hebben van gelatenheid. Aan de andere kant: Welk mens wil er nou geen beter leven?

Om daar een handje bij te helpen, zitten er naast ‘de wijk’ twee Nederlandse stichtingen: de ene bouwt betere huisjes, de andere doet aan evangelie – voor het hiernamaals – en aan jongerenbegeleiding – voor het hiernumaals.

Maar dat gaat allemaal niet vanzelf.

Dus deze man had van een bouwbedrijf twee afgeschreven keten gekregen, voor activiteiten. Daar moest heel wat aan vertimmerd worden. En daar kon hij wel wat hulp bij gebruiken. Bovengenoemde doortastende families waren daar heel goed in, en lasten en zaagden en verfden dat het een lieve lust was. En dan hielpen ze ook nog met kleurplaatwedstrijden voor veertig gillende kinderen, barbecues voor dertig gillende tieners en morele steun voor het goede werk ter plaatse. In hun eigen vakantietijd. In een vreselijke vuilnisbeltlucht. Omringd door blaffende honden. Met een glimlach.

Ik kon ook twee daagjes meehelpen, als verfhulp en als tolk. Het was een intensieve ervaring in het Andere Roemenië. De verschillen tussen arm en rijk zijn hier enorm, en daar werd ik weer eens met de neus op gedrukt.

De bevolking neemt snel af in dit land. In 1990 waren er 23 miljoen Roemenen, nu 19 miljoen, in 2050 14 miljoen. Pensioenen kunnen allang niet meer uit de pensioenpot worden betaald, en drukken op de begroting. Er is een groot tekort aan geschoolde arbeid. De overheid bedrijft symboolpolitiek voor zigeuners, positieve discriminatiemaatregelen zonder samenhang en zonder handhaving. Als alle zigeunerjongeren minstens MBO-niveau zouden hebben, zou dat een impuls geven aan de economie en het sociaal evenwicht.

Maar, eeuwen van segregatie zet je niet even aan de kant. Zigeuners zijn een potentiële goudmijn, maar dan moet je wel hard en diep graven.

Ondertussen wordt er in Cluj doorgewerkt aan een betere toekomst. Hulde voor deze mensen. En het was nog gezellig ook 🙂

Van journalismtheoryandpractice.tumblr.com

Na de enorme demonstraties begin dit jaar, van beslissende invloed bij het tegenhouden van plannen om bepaalde politici de dans te doen ontspringen, blijft het publiek waakzaam. Op straat is de rust weergekeerd, tegenover het regeringsgebouw op het Overwinningsplein staat dagelijks nog een klein groepje met een enorme Roemeense vlag. Maar op internet wemelt het van de groepen en groepjes die elkaar scherp houden met nieuws dat bij veel mediakanalen nauwelijks aandacht krijgt.

Een oplettende lezer (hoi pa!) vroeg zich af hoe het in Roemenië zit met onderzoeksjournalistiek. Nou, slecht. In de jaren negentig was er een explosie aan kranten en bladen, omdat je eindelijk mocht schrijven wat je wilde. Op de kwaliteit was nog wel het een en ander aan te merken, maar die werd gecompenseerd door een grote diversiteit.

Het huidige slop ligt aan twee dingen: Geldgebrek en misdadige moguls. Financiële problemen in de media is een wereldwijd fenomeen. De financiële narigheid van grofweg 2009-2012 zorgde al voor een enorme daling aan reclame-inkomsten voor alle Roemeense media, volgens schattingen met wel 80%. Daar komt de opkomst van Google en Facebook als afsnoepers van reclame-inkomsten nog bovenop. Bij alle media, zowel gedrukt als online, is het armoe troef.

Buitenkansje voor gemene mannen die de publieke opinie willen beïnvloeden. Enter Dan Voiculescu, een steenrijke voormalig Securitate-officier die vanuit de gevangenis een televisie- en nieuwsimperium bestiert. Nieuwszender Antena 3 en krant Jurnalul Național zijn altijd druk met lastercampagnes tegen politieke tegenstanders. Maar Voiculescu is niet de enige. In een recent commentaar op nieuwssite Hotnews.ro worden ze opgesomd. Dan Andronic, de baas van schandaalblad Evenimentul Zilei,  heeft een strafzaak aan zijn broek wegens corruptie. Sebastian Ghiță, baas van nieuwszender România TV, was ontsnapt aan voorarrest en is nu weer vastgezet. Dan Adamescu, begin dit jaar overleden, was een steenrijke zakenman, eigenaar van krant România Liberă en zat in de gevangenis wegens…corruptie. En zo kunnen we doorgaan.

Als zo’n beetje de gehele pers betaald wordt door een paar steenrijke mannen met grote belangen, dan beïnvloedt dat ook het nieuws. In een ander artikel op Hotnews.ro (niet in handen van een mogul) ging het erover dat op de dagelijkse nieuwsshows alleen gesproken wordt over een oud geheim archief dat mogelijk veel achterklap over rechters bevat. Hoe zwakker de rechters, hoe sterker degenen die berecht worden. Er viel op tv geen woord over ondeugdelijke scholen, gebrek aan vaccins, en andere actuele onderwerpen.

Het meest pijnlijke voorbeeld van de zwakke positie van de pers is misschien wel Hotnews zelf. Het is een van de meest onafhankelijke nieuwsbronnen, maar zonder sugardaddy is het moeilijk overleven, zelfs met maar een handjevol journalisten. Daarom staat de site vol met als artikelen vermomde reclame, zogenaamde advertorials. Een van de stiekeme adverteerders is de deelgemeente waar wij wonen. Die zitten van ons belastinggeld mooi weer te spelen over hun investeringen in nóg meer nutteloze bankjes en siertegels op de stoep. Ook van ons geld.

Toen ik vanmorgen met gezwinde pas de voordeur van de flat uitstapte, deed ik van de weeromstuit een stapje terug. Lag er gisteren al sneeuw, nu glimlachte mij een eindeloze witheid geheimzinnig tegemoet onder een vallend voorhang van vlokjes (pardon, ik kon het niet laten).

Uitgraven van de auto zou zeker een uur duren, zodat ik besloot de stoute bergschoenen aan te doen en de metro te pakken. Na enig waden bleek het bij de metro nog erg rustig, gelukkig. Als ik een half uurtje later was geweest… zie hiernaast.

De metro gaat niet helemaal tot aan kantoor. Vanaf het centrale Plein van de Eenwording (Piața Unirii) vertrekt er iedere paar minuten een trammetje met arrebeiers zuidwaarts. Als ik daar geen zin in heb, gaat er altijd nog een pendelbusje van ons kantoorgebouw, dat je voor de deur afzet.

Zo niet vandaag.

De tramhalte bood onderdak aan wat oude dametjes, die tegen beter weten in stonden te wachten. Zij wisten namelijk dat er heel geen trams meer reden. Ook het busje van kantoor was in geen velden of wegen te bekennen, midden op straat glibberde een massa forenzen – te voet.

De brede boulevard, genoemd naar koninging Maria uit het begin van de vorige eeuw, zit op doordeweekse dagen ramvol verkeer. Nu was de weg wel schoongeveegd, maar afgesloten voor autoverkeer omdat verderop het dak van een oude bierfabriek was ingestort. Kon niet tegen al die sneeuw.

Dus werd het wandelen naar kantoor, ik was een kind op speelkwartier.