Tagarchief: verkiezingen

Het kan altijd gekker

Roemenië wordt sinds de stolen revolution van 1989 bijna onafgebroken geregeerd door de voormalige communistische partij, omgedoopt tot sociaaldemocraten, in werkelijkheid populistisch-kleptocraten.

Opmerkelijk genoeg blijft een stevige (relatieve) meerderheid van de kiezers geloven in deze PSD. Deze kiezers wijten de economische achterstand, afstand tussen arm en rijk, corruptie en bestuurlijk onvermogen aan iedereen (met name ‘verborgen machten’ uit het buitenland en hun handlangers) behalve de partij die al 25 jaar aan de touwtjes trekt.

Het kan een mens bitter stemmen. Begin december waren er weer verkiezingen – deze keer deed er gelukkig een nieuwe, niet-corrupte partij mee (USR) en die haalde zo’n 10 procent van de stemmen. Daar zit vast groei in. Toch werd de PSD weer ruim de grootste met zo’n 40 procent van de stemmen. Ik krijg de indruk dat veel Roemenen de onzekerheden van hun Westeuropese continentgenoten delen en hun hoop vestigen op een sterke man.

download

Liviu is blij

Nou, die heeft de PSD wel. De partijleider, Liviu Dragnea, wordt alom beschouwd als een machiavelliaans genie. Als je konkelefoezen opzoekt in de encyclopedie, staat zijn foto erbij. De grootste partij levert in Roemenië doorgaans de premier, maar Dragnea mag deze functie niet bekleden omdat hij is veroordeeld voor verkiezingsfraude vorig jaar. Hij wilde zijn medebaronnen geen kans geven, dus is er nu een zetbazin als kandidaat-premier naar voren geschoven.

 

Deze Sivil Shhaideh is getrouwd met een Assadaanhangende Syriër, die hoge functies in de dictatuur aldaar heeft bekleed. Zijzelf was jarenlang de rechterhand van partijbaron Constantinescu (in de gevangenis voor corruptie). Dragnea zelf was getuige op haar bruiloft. Algemeen wordt aangenomen dat zij premier blijft totdat het parlement de onwelgevallige wet heeft veranderd waardoor Dragnea zelf geen premier mag worden.

Fijne kerst!

 

Luister voor duistere Duitser

En opeens sloeg op verkiezingsavond de stemming om. Ik zat in een barretje met wat vrienden die wegens pas gebaard de deur nauwelijks uitkomen. We keken naar het Nederlands elftal dat wat Balten over de grasmat joeg, in afwachting van de Exit Poll. Roemenië heeft notoir onbetrouwbare peilingen van tevoren, dus ook bij deze presidentsverkiezingen hoorde je pas om 9 uur ’s avonds wat betrouwbaarder cijfers.

Klaus Johannis

borrowed from psnews.ro An der Nase eines mannes erkennt man seinen Iohannis

Uit deelcijfers gedurende de dag was geen verrassend beeld naar voren gekomen: de gedoodverfde kandidaat Victor Ponta (ook zittend premier) lag op kop. Zijn traditionele achterban – ouderen, uitkeringsgenieters en ambtenaren – had bij het krieken van de dag al de stembussen bezocht.

Maar ’s avonds bleek op wie de middagploeg (stedelingen en de vele Roemenen in het buitenland) had gestemd, en dat was niet op Ponta. Ongeloof wolkte door het barretje toen de verschillende polls Klaus Johannis op winst zetten. Kon niet waar wezen. Grapje. Vergissing. Maar lo & behold: een uurtje later gooide het campagnehoofd van de PSD (Ponta’s partij), de charmante schurk Liviu Dragnea, al de doek in de ring. Keurige Klaus had gewonnen.

Het contrast tussen beide kandidaten had niet groter kunnen zijn: Ponta een arrogante, goed gebekte balkanboy met een enorme machtsbasis, zittend premier. Johannis, burgemeester van een provinciestad, inkeurig, etnisch Duitser en van weinig woorden. De afkeer die de Roemeense stemmers bleken te hebben van machtsspelletjes, nepotisme en clan-arrogantie was groter dan de reserves tegenover het totaal gebrek aan regerings- of buitenlandervaring van Houten Klaus.

En nu zit heel Roemenië zich af te vragen op wie ze eigenlijk hebben gestemd. Klaus ging daags na de verkiezingen een potje tennissen. Zijn vrouw ging gewoon naar haar werk op een school. Bij een signeersessie van ’s mans autobiografie stonden de rijen tot de overkant. Bleek een erg saai boek te zijn.

Veel mensen houden hun hart vast of Johannis niet zal wegzakken in het moeras van de corruptiestructuren die de Roemeense politiek beheersen en wijzen op het lot van de eveneens goedwillende Emil Constantinescu, die zich na zijn ambtstermijn (1996-2000) overwonnen verklaarde door het systeem. Anderen vrezen dat hij steun zal zoeken bij de al net zo corrupte traditionele tegenstanders van de PSD, de PD-L onder leiding van ene Blaga (bijgenaamd The Hutt).

Toch zijn de eerste resultaten bemoedigend. Koud verkozen kreeg Johannis het voor elkaar dat het schurkenparlement als makke lammetjes een wetsontwerp (dat de amnistie verruimde) wegstemden en de parlementaire immuniteit van een stel schurkencollega’s opheven zodat deze door de hermandad kon worden ingerekend. Dus we zijn vreselijk benieuwd. Wordt Johannis de man die Roemenië op het goede spoor richting rechtsstaat houdt en van de weeromstuit de directe investeringen aantrekt? Of kruipt het drijfzand hem al om de gepoetste molières?

De verliezers, die zo ruiterlijk en snel de nederlaag hebben toegegeven, weten het ook niet. Premier Ponta is op vakantie in Abu Dhabi, terwijl de begroting al lang op indienen wacht. De lagere echelons binnen de PSD ruiken bloed en roepen om een buitengewoon congres. Moet de regering nu aftreden en de kans op het verdelen van leuke geldjes verliezen? Of aanblijven en impopulariteit incasseren? Johannis’ onverwachte overwinning heeft alle plannen in de war geschopt.

Stemmenmakerij

Nog een paar daagjes en dan heeft Roemenië een nieuwe president. Tot dan toe wil ik u het volgende pareltje niet onthouden, in de categorie ‘Je verzint het niet’:

Vandaag op de televee (de enige neutrale nieuwszender) een ontredderd groepje parlementsleden. Deze parlementsleden, aangevoerd door een opposant van de regering, maakten deel uit van de parlementscommissie voor Roemenen in het buitenland. Daar zijn er zo’n 4 miljoen van, dus een commissie is geen overbodige luxe. Het groepje ontredderden stond buiten het parlementsgebouw (opknappertje van Ceausescu inderdaad) een persconferentie te geven OMDAT ZE HUN EIGEN PARLEMENTSGEBOUW NIET IN MOCHTEN. Hoe nu? Het bleek dat het parlement deze week officieel een werkbezoekenweek heeft, zonder formele vergaderingen. Dus toen men toch wilde vergaderen, mocht men er simpelweg niet in. Verboden!

Waarom wilden deze mensen dan zo urgent vergaderen? Het is zondag de tweede en beslissende ronde van de presidentsverkiezingen. De eerste ronde verliep met name bij de buitenlandse stemlokalen heel rommelig. Veel in het buitenland wonende Roemenen hadden na uren in de rij staan uiteindelijk niet kunnen stemmen. Dat is een forse inbreuk op een democratisch grondrecht, dus ging men terecht protesteren. Verschillende spreekpersonen uit regeringshoek probeerden deze protesten af te doen als politiek gekleurd en opgehitst door de tegenkandidaat voor het presidentschap (de andere kandidaat is de huidige premier, die dus ook verantwoordelijk is voor de organisatie van de verkiezingen), maar dat is kenmerkend voor de haatzaaiende complotstijl van de huidige grootste regeringspartij.

Enfin, onze commissie buitenland wilde iets doen aan dit organisatieprobleem, vooral omdat de centrale kiescommissie en het ministerie van buitenlandse zaken helemaal niets doen, behalve met modder smijten naar elkaar. Zodoende hadden deze parlementariërs de minister van buitenlandse zaken uitgenodigd, maar die had geweigerd om te komen. Overigens is deze man pas benoemd. Wat was zijn vorige functie? Hoofd van de inlichtingendienst. Had hij nog hobby’s? Nou hij was in de eerste ronde ook presidentskandidaat, maar heeft nu geadviseerd om op de huidige premier te stemmen. Door wie hij net is benoemd als minister van buitenlandse zaken.

Beste mensen, democratie is een relatief begrip. Maar er wordt hier te lande door bepaalde lieden wel zo ongelooflijk hard gewerkt om de uitslag niet van de vrije wil van de kiezer te laten afhangen, dat het je bang te moede wordt. Protesteren, stemmen, je mening vormen – het zijn allemaal rechten die in Roemenië onder vuur liggen en actief verdedigd moeten worden.

bron: voceatransilvaniei.ro Links Ponta, huidig premier en leider grootste partij. Rechts Iohannis, op verlies staande uitdager.

Iets te kiezen

Als onderdaan van Zijne Majesteit mag ik in Roemenië wel stemmen voor de gemeenteraad, maar niet voor de presidentsverkiezingen waarvan net de eerste ronde achter de rug is. Zodoende kon ik zonder enige last of ruggespraak gisteravond de stand van zaken doornemen in de wereld die Boekarest heet, met wat journalistenvriendjes in een hipstercafé en natuurlijk met mijn eega van zo’n 9 jaar en een beetje.

Wat bleek: er zijn legio sappige verhalen die vanwege gebrek aan bewijs (lees: de totale afwezigheid van onderzoeksjournalistiek in dit mooie land) de pers niet halen.

1. Zelf had ik het volgende bij de kop: Dee ik twee dagen voor de verkiezingen slaperig de voordeur open, twee glimlachende oudere dames van de deelgemeente Sector 3. Gaat u ook stemmen? Nou nee want ik ben hier vreemd. Oh, nou is niet erg. Maar wilt u een folder? Ja hoor, ik ben dol op folders. Hier, een folder van kandidaat Ponta, van de PSD. Ja, die ken ik. Geeft u me alstublieft ook wat foldertjes van de andere kandidaten. Helaas, we hebben alleen foldertjes van Ponta. O hoe zit dat dan? De gemeente colporteert toch niet met slechts 1 kandidaat? Het openbaar bestuur is toch onpartijdig? (Op vriendelijke schooljuftoon) Als buitenlander weet u dit niet, maar onze burgemeester is ook van de PSD. En als in Roemenië de burgemeester van een partij is, dan is in feite de hele gemeente van die partij… Mijn protesten waren aan dovevrouwsoren gericht. Ik heb gelijk maar een klacht ingediend via het online klachtenformulier van de politie. Mooi registratienummer toegemaild gekregen. Ben benieuwd!

2. Een kennis van een van de journalisten, die bij mijn lijfblad de Kamikaze werkt, maakte dit mee: Hij was lid van een stembureaucomité namens een partij. Tussen de bij het bewuste stemlokaal uitgebrachte stemmen waren er een hoop voor onafhankelijk kandidate Monica Macovei. Deze kennis was even naar het toilet en toen hij terugkwam waren de stemmen voor Macovei mooi verdeeld onder de andere partijen (Macovei had als onafhankelijk kandidaat geen geld voor waarnemers overal). Ze hadden gewoon de stembiljetten op andere stapels gelegd!

3. Een collega van een andere journalist was bij zijn ouders in de stad Pitești. Aan de deur stonden twee partijkaders, die diens ouders 100 lei (plusminus 20 euro) boden om op de PSD te stemmen. Die collega overwoog om het geld aan te nemen en toch op een andere partij te gaan stemmen, maar heeft de boeven uiteindelijk de deur gewezen.

Ik zeg: De volgende keer mag de OVSE best wel wat mannetjes sturen om toezicht te houden op de gang van zaken hier te lande. En qua eerlijkheid van de verkiezingen ben ik inmiddels effectief ontnaïefd. Schurkenbende! Aan de schandpaal ermee!

Overlopen

Eigenlijk wilde ik het gaan hebben over het feit dat Nederland alweer de grootste buitenlandse investeerder in Roemenië blijkt te zijn geweest hebbende doen gebeuren (daarzo!) maar dat weten we nou wel.

Veel interessanter is de aanloop naar de lokale verkiezingen op 13 juni. Typisch Roemeense fenomenen, kabaal en gekrakeel, politiek theater, opzichtig gehengel naar de volksgunst, kortom een feestdis met een heleboel gangen.

Dankzij de leengulheid van vriend Huub weet ik uit een boekje van professor Gallagher dat de sociaaldemocraten van de PSD in 1999 33% van de burgemeestersposten in handen hadden, maar na de verkiezingsoverwinning op landelijk niveau hadden ze in 2003 ineens 66% van de burgemeesters. Want: die waren gewoon overgestapt naar de winnende partij.

Het kiezen van de kant van de sterkste valt niet altijd mee en soms moet je meerdere keren van koers veranderen. Zoals de Roemeense leiders in het begin van de Tweede Wereldoorlog voor de nazi’s kozen en toen dat bij nader inzien niet handig bleek gauw van kamp verwisselden, zo moeten ook veel huidige Roemeense politici regelmatig hun politieke kleuren aan de heersende mode bijstellen.

Sorin Frunzaportocalie/Sorin Frunzagalbena

Dergelijke politici heten in het Roemeens ‘traseiști’ (trasee-iestj, denk aan: tracé). Nu regeringspartij PD-L op zwaar verlies staat in de peilingen, begint het overlopers te regenen. Iedere partij heeft zijn kopstukken en die zijn vanwege oud zeer en concurrentietechnische aspecten niet zo makkelijk over te hevelen. Maar Sorin Frunzăverde (‘Groenblad’), partijbaron binnen de PD-L en capo in de provincie Caras-Severin, volgens zijn Wiki zoon van een communistische chef en zelf voor 1989 ook al in het bezit van een functie binnen de partij (net als, overigens de huidige premier, de vorige premier en een heleboel andere politici) heeft zijn baasschap in de PD-L verruild voor eentje in de PNL, een ideologisch al even kleurloze partij (handig, hoef je niks af te zweren) die onder de naam USL in combinatie met de PSD waarschijnlijk een monsterzege gaat behalen. Had ook in meerdere zinnen gekund.
Deze Sorin, tot op dat moment een van de vier eerste vice-voorzitters van de partij (inderdaad, er waren dus vier eerste vice-voorzitters en als je op de pagina met tronies kijkt blijken alle politbureauleden over minstens een klinkende functienaam te beschikken) heeft met enig vaag en totaal niet onderbouwd geklaag over dat hij werd afgeluisterd en ze niet lief tegen hem deden, zijn lidmaatschap opgezegd en meteen werd bekend dat hem in de PNL een leidinggevende functie was aangeboden. Hij deed niet eens de moeite om inhoudelijke redenen te geven voor zijn overstap.

Want in Roemenië, veel meer nog dan in Nederland, is een politieke partij uitsluitend een functioneel machtsvehikel. Er bestaan nauwelijks ideologische grondslagen, laat staan inhoudelijke verschillen. Politiek en politieke verslaggeving zijn dan ook totaal niet op de inhoud gericht. Politiek in Roemenië gaat uitsluitend om de poppetjes en de politieke ondersteuners/profiteerders van die poppetjes. Zelfs de door westerse commentatoren gewaardeerde politici Cristian Preda en Monica Macovei (beiden tot op heden ook PD-L) hebben een zeer pragmatisch discours en spreken zonder ideologische ondertonen.

Dus wat een politicus in Nederland totaal ongeloofwaardig zou maken – je op een flinterdunne basis aansluiten bij de winnende club –  komt in Roemenië veel voor. Deze Groenblad gaat zijn eigen invloedssfeer en kiezers gewoon meeverhuizen naar zijn nieuwe partij, want die invloedssfeer (clièntele) en kiezers zijn van hem, van het poppetje. Zeker niet van zoiets anachronistisch als een politieke partij.

Toekomstbeeld voor Nederland? Wie neus.

Trots op trekpop

In eerdere stukjes is de naam Mircea Geoana al gevallen. Hij is de voornaamste uitdager van de zittend president Basescu voor het presidentschap. De tweede ronde van de verkiezingen zijn in het laatste weekend van november. Deze Geoana kandideert zich af namens de PSD (sociaal-democraten), een partij met een stevige machtsbasis in de provincie. Geoana & friends

Geoana wordt ervan verdacht de speelbal te zijn van zijn partijbaronnen, zoals daar zijn voormalig president Iliescu, voormalig premier Nastase, stadsdeelburgemeester Vanghelie, partijvoorzitter Hrebenciuc: Stuk voor stuk schurken van het zuiverste water. Allemaal hebben ze wel een proces aan hun broek hangen of dat om onduidelijke reden geseponeerd gekregen.

Nu is de ironie van deze poster (gespot op metrostation Dristor I, je ziet deze postervariant weinig), dat hij precies maar dan ook precies uitdrukt wat iedereen over Geoana schampert. Hij is het schuchtere schooljongetje dat als kop van jut fungeert op een verzameling boeven die de touwtjes in handen hebben… en blijkbaar zijn ze er nog trots op ook!

Toen ik deze foto had genomen werd ik aangesproken door een mevrouw die de poster ook grappig vond. Haar theorie was dat deze poster eigenlijk voor de provincie bedoeld is, waar de simpele boeren nog geloven in dynastieën die moeten worden voortgezet. De slogan op de poster luidt: ‘Samen zullen we overwinnen’.

Staatshoofd naar keuze

Het straatbeeld wordt de laatste tijd opgesierd door een woud aan spandoeken. Op iedere hoek staart mij een set presidentskandidaten aan vanaf meer dan levensgroot plastic.

Natuurlijk wordt de sMircea Geoana houdt de moed erinpandoekenwedloop gedomineerd door de usual suspects. Kandidaten van de grote partijen (huidig president Basescu van de PD-L en zijn voornaamste uitdagers Geoana van de PSD en Antonescu van de PNL) zijn daarom ook het vaakst slachtoffer van lichte animositeit. Zo heb ik al de eerste gevallene aangetroffen bij de brug over het meer:

Mircea Geoana in deplorabele staat. Nu wordt deze man ervan verdacht een trekpop te zijn van zijn sociaaldemocratische partijbaronnen. Dus ik kan mij voorstellen dat hij de moed in de schoenen laat zakken af en toe.

En die arme Crin (lelie betekent dat) Antonescu. Over hem gaat het hardnekkig gerucht dat hij de spreekbuis is van een stel louche industriële tycoons. Op zich een sympathieke volksjongen uit Tulcea (volgens zijn verkiezingsfolder)…

Naast de grote jongens strijdt er een hoop kandidaatjes om wat aandacht in de media. Zonder budget kan je niet de hele stad volhangen, vandaar dat ik van ene Remus Cernea in de hele buurt maar één (1) spandoek heb gespot.

Denk moedig

Remus is van de Groenen. Dat wil zeggen: een van de groene partijen. Want hoe miniem de aanhang ook, wat groen is vecht bek. Daarnaast heeft hij een opvallend afwijkende posterhouding ten opzichte van zijn collega-presidentskandidaten. De meesten kijken de kiezer recht in de ogen. Sommigen hebben zelfs wat supporters op de poster ingevoegd. Maar zo niet Remus. Remus kijkt óf heel scheel, óf hij ziet groene vergezichten. Laten we het op het tweede houden. Op het spandoek heeft hij namelijk ook al een vreemde donkere plek achter zijn hoofd. Kan een fotoshop-probleempje zijn. Kan ook een paardestaart zijn. Hoe dan ook: als ik mocht stemmen, had Remus mijn stem. Mensen met zo’n poster verdienen het gewoon. En dan had ik nog niet eens zijn slogan vermeld: ‘Denk moedig!’ Inderdaad, hier is heel wat moed voor nodig.